فرانشیز بیمه چیست؟

فرانشیز یکی از اصطلاحاتی است که هنگام خرید بیمه‌نامه باید به آن توجه داشته باشید. این اصطلاح به بخشی از خسارت اشاره دارد که پرداخت آن بر عهده شماست و شرکت بیمه مسئولیتی در قبال آن ندارد.
در واقع، میزان فرانشیز می‌تواند بر مبلغ نهایی خسارت دریافتی شما تأثیر بگذارد. اگر می‌خواهید بدانید فرانشیز در بیمه دقیقاً چیست و چرا وجود دارد در ادامه همراه ما باشید.

فرانشیز چیست؟

بهتر است بدانید مجموعه‌ای از اصول و قوانین بیمه وجود دارد که چارچوب کلی تعهدات بیمه‌گر و بیمه‌گزار را مشخص می‌کند. این اصول برای مدیریت بهتر ریسک، کنترل خسارت‌ها و ایجاد شفافیت در فرآیند جبران خسارت طراحی شدند و یکی از این مفاهیم کلیدی، فرانشیز است.

فرانشیز بیمه بخشی از هزینه خسارت است که پرداخت آن به عهده بیمه‌گزار گذاشته می‌شود. از دیدگاه شرکت‌های بیمه، فرانشیز باعث می‌شود بیمه‌گزار در رعایت نکات ایمنی جدی‌تر باشد و هزینه‌های کلی بیمه کاهش یابد. همچنین، این شیوه به کاهش حق بیمه کمک کرده و برای بیمه‌گزاران مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود.

فرانشیز بیمه به چه معناست؟

پرداخت فرانشیز بر عهده شماست و شرکت بیمه مسئولیتی در قبال آن ندارد. این مبلغ یا درصد در بیمه‌نامه مشخص می‌شود و هنگام وقوع حادثه، از کل خسارت کسر می‌گردد. تعیین فرانشیز با هدف کاهش خسارت‌های جزئی، مدیریت بهتر هزینه‌های بیمه‌ای و افزایش مسئولیت‌پذیری شما انجام می‌شود.

وجود این بند در بیمه‌نامه می‌تواند باعث کاهش مبلغ حق بیمه شود، اما در عین حال بخشی از ریسک را بر دوش شما می‌گذارد. به همین دلیل، آگاهی از مفهوم فرانشیز و نحوه محاسبه آن، نقش مهمی در انتخاب آگاهانه بیمه‌نامه خواهد داشت.

انواع فرانشیز چیست؟

شناخت انواع فرانشیز بیمه به شما کمک می‌کند بهتر تصمیم بگیرید که کدام نوع برای نیازهای شما مناسب‌تر است و چگونه می‌توانید هزینه‌های بیمه‌تان را مدیریت کنید.

محاسبه فرانشیز با در نظر گرفتن سقف غرامت

وقتی در بیمه‌نامه سقف غرامت مشخص می‌شود، نحوه محاسبه فرانشیز کمی فرق می‌کند. در این حالت، مبلغی که شما باید پرداخت کنید، برابر است با مقدار کمتر از دو عدد: درصد فرانشیز از خسارت یا سقف تعیین شده در بیمه‌نامه. یعنی همیشه پرداخت شما از این دو عدد بیشتر نخواهد بود.

این روش به شما کمک می‌کند تا از پرداخت هزینه‌های بسیار بالا جلوگیری کنید و در عین حال، هزینه حق بیمه‌تان کاهش یابد. آشنایی با روش محاسبه فرانشیز بیمه در چنین شرایطی، به شما کمک می‌کند تصمیم بهتری در انتخاب بیمه‌نامه بگیرید و مدیریت مالی مناسبی داشته باشید.

دلایل کسر فرانشیز

کسر فرانشیز از خسارت یکی از اصول مهم و کلیدی در قراردادهای بیمه است که در نحوه محاسبه فرانشیز بیمه نقش بسیار مهمی دارد. ممکن است در ابتدا این موضوع برای شما کمی گیج‌کننده یا حتی ناعادلانه به نظر برسد، اما باید بدانید که این کار دلایل مشخص و منطقی دارد که به مدیریت ریسک و ایجاد تعادل بین تعهدات بیمه‌گر و بیمه‌گزار کمک می‌کند.
در ادامه، جدولی از مهم‌ترین دلایل کسر فرانشیز ارائه شده است:

کسر فرانشیز از خسارت چه توجیهی دارد؟

این موضوع یکی از مفاهیم پایه‌ای در صنعت بیمه است که گاهی برای بیمه‌گزاران سؤال‌برانگیز می‌شود. در واقع، این کسر نه‌تنها از نظر اقتصادی توجیه دارد، بلکه هدفمند و منطقی طراحی شده تا تعادل بین منافع شرکت بیمه و مسئولیت‌های بیمه‌گزار برقرار شود. در ادامه، دلایل اصلی این موضوع را به‌صورت موردی بررسی می‌کنیم:

• کاهش ریسک‌های کوچک و پرتکرار
• افزایش مسئولیت‌پذیری بیمه‌گزار
• کاهش هزینه‌های عملیاتی شرکت بیمه
• تعدیل نرخ حق بیمه
• پیشگیری از تقلب بیمه‌ای

کسر فرانشیز بیمه برای اموال چگونه اعمال می‌شود؟

در بیمه اموال، بخشی از خسارت که باید توسط شما پرداخت شود، همان فرانشیز است و شرکت بیمه مابقی را جبران می‌کند.
نحوه محاسبه فرانشیز بسته به نوع بیمه و شرایط قرارداد متفاوت بوده و هدف آن کنترل هزینه‌ها برای شما و شرکت بیمه است. در ادامه، روش اعمال فرانشیز در انواع بیمه اموال را توضیح می‌دهیم.

تعیین فرانشیز در شرکت‌های بیمه‌ای مختلف

در شرکت‌های بیمه مختلف، میزان فرانشیز بیمه می‌تواند متفاوت باشد و این موضوع به نوع پوشش‌ها و شرایط قرارداد بستگی دارد. مثلاً در بیمه بدنه خودرو، درصد فرانشیز برای خسارت‌های مختلف مثل تصادف، سرقت یا بلایای طبیعی ممکن است بین ۱۰ تا ۲۰ درصد متغیر باشد و حتی در برخی موارد نوسانات قیمت خودرو تا ۵۰ درصد فرانشیز در نظر گرفته می‌شود.

برخی شرکت‌های بیمه این امکان را فراهم می‌کنند که با پرداخت حق بیمه اضافی، فرانشیز حذف شود و شما در صورت بروز خسارت، کل مبلغ را بدون کسر فرانشیز دریافت کنید. بنابراین بهتر است پیش از انتخاب بیمه‌نامه، شرایط و درصدهای فرانشیز در شرکت‌های مختلف را بررسی نمایید تا بهترین گزینه را متناسب با نیاز خود انتخاب کنید.

فرانشیز در بیمه‌های مسئولیت

در بیمه‌ مسئولیت، فرانشیز مبلغی است که شما به‌عنوان بیمه‌گزار باید در هنگام وقوع خسارت پرداخت کنید و شرکت بیمه مابقی را جبران می‌کند. این مبلغ ممکن است به‌صورت درصدی از خسارت یا مبلغ ثابتی تعیین شود و هدف اصلی آن جلوگیری از پرداخت خسارت‌های کوچک و کاهش هزینه‌های بیمه برای هر دو طرف است.

فرانشیز در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان

فرانشیز در این بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان معمولاً به صورت درصدی از خسارت تعیین می‌شود تا شما به‌عنوان بیمه‌گزار مسئولیت بیشتری در برابر خسارت‌ها داشته باشید و توجه بیشتری به مدیریت ریسک نشان دهید.

فرانشیز در بیمه‌ مسئولیت حرفه‌ای

در بیمه‌ مسئولیت حرفه ای و دیگر بیمه های مسئولیت همانند بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان، مهندسان و سایر حرفه‌ها، میزان فرانشیز بسته به نوع فعالیت و شرایط قرارداد متفاوت است. همچنین، با پرداخت حق بیمه اضافی می‌توانید فرانشیز را کاهش داده یا حذف کنید.

تفاوت فرانشیز اختیاری و اجباری

فرانشیز در همه بیمه‌نامه‌ها یکسان نیست. بسته به نوع بیمه، ممکن است انتخاب میزان آن در اختیار شما باشد یا به‌صورت ثابت تعیین شود. بیایید ببینیم این دو نوع چه تفاوتی با هم دارند:

• فرانشیز اجباری: در برخی بیمه‌ها مانند بیمه‌های مسئولیت اجباری، پرداخت فرانشیز الزامی است و نمی‌توانید آن را حذف کنید.
• فرانشیز اختیاری: در بیمه‌های اختیاری، شما می‌توانید میزان فرانشیز را انتخاب و بر اساس آن حق بیمه خود را تنظیم کنید.

اثر فرانشیز در خسارت‌های مکرر

در صورت وقوع خسارت‌های مکرر درصد یا مبلغ فرانشیز معمولاً افزایش می‌یابد. این کار باعث می‌شود که شرکت بیمه ریسک خود را بهتر مدیریت کند و شما نیز انگیزه بیشتری برای جلوگیری از خسارت‌ها داشته باشید.
بیشتر بدانید: روش های پرداخت حق بیمه سامان 

آیا در بیمه عمر، فرانشیز اعمال می‌شود؟

در بیمه عمر، معمولاً خبری از فرانشیز نیست چون این نوع بیمه بیشتر برای پس‌انداز و تضمین آینده مالی شما طراحی شده است. علاوه‌براین، مبلغی مشخص در صورت وقوع اتفاقاتی مثل فوت یا ازکارافتادگی به شما یا عزیزانتان پرداخت می‌شود و نیازی به کسر فرانشیز از این مبلغ وجود ندارد.

البته در بیمه‌های حوادث که ممکن است همراه با بیمه عمر ارائه شوند، احتمال دارد فرانشیز اعمال شود. اما به‌طورکلی، در بیمه عمر شما بدون نگرانی از کسر درصدی یا مبلغی به‌عنوان فرانشیز، می‌توانید از پوشش‌های مالی این بیمه بهره‌مند شوید و آرامش بیشتری داشته باشید.

نکات مهم در خصوص فرانشیز

برای اینکه هنگام استفاده از بیمه دچار سوءتفاهم نشوید، بهتر است نکات مهم درباره فرانشیز بیمه را بدانید. این موارد به شما کمک می‌کند بهتر تصمیم بگیرید، هزینه‌ها را مدیریت کنید و در موقع خسارت، انتظار واقعی از پرداخت بیمه داشته باشید. توجه به نوع فرانشیز، میزان آن و شرایط حذف یا تغییر، از جمله نکات کلیدی است که باید پیش از خرید بیمه‌نامه مد نظر قرار دهید.

بیشتر بدانید: شرايط عمومی و خصوصی بيمه‌نامه چیست؟

درصد فرانشیز چیست؟

درصد فرانشیز یعنی بخشی از خسارتی که در صورت وقوع حادثه باید شما پرداخت کنید و شرکت بیمه مابقی را جبران می‌کند. این درصد معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ درصد است و در قرارداد بیمه مشخص می‌شود. برای مثال، اگر فرانشیز شما ۱۰ درصد باشد و خسارت ۱۰۰ میلیون تومان باشد، شما باید ۱۰ میلیون تومان را پرداخت کنید و بیمه ۹۰ میلیون تومان را می‌پردازد.

میزان درصد فرانشیز بسته به نوع بیمه و شرایط قرارداد متفاوت است و ممکن است برای پوشش‌های مختلف، درصدهای متفاوتی داشته باشید. همچنین بعضی شرکت‌های بیمه امکان حذف یا کاهش فرانشیز را با پرداخت حق بیمه اضافی به شما می‌دهند. با دانستن درصد آن در بیمه‌نامه، می‌توانید بهتر هزینه‌های خود را مدیریت کنید.

فرانشیز ۳۰ درصد چیست؟

فرانشیز ۳۰ درصد به این معناست که در زمان دریافت خسارت از شرکت بیمه، شما باید ۳۰ درصد از مبلغ خسارت را خودتان پرداخت کنید و شرکت بیمه فقط ۷۰ درصد باقی‌مانده را می‌پردازد. این درصد معمولاً در قرارداد بیمه مشخص می‌شود و تأثیر مستقیمی بر مقدار خسارت دریافتی شما دارد.

نکات مهم در مورد فرانشیز ۳۰ درصد:

• این درصد می‌تواند بسته به نوع بیمه‌نامه و شرکت بیمه متفاوت باشد.
• در برخی بیمه‌ها، سقف یا کف مشخصی برای فرانشیز تعیین شده است.
• هرچه درصد فرانشیز بیشتر باشد، مبلغ حق بیمه کمتر می‌شود.
• در خسارت‌های کم‌هزینه، ممکن است کل هزینه بر عهده خود شما باشد.
• گاهی امکان حذف فرانشیز یا کاهش درصد آن با پرداخت حق بیمه بیشتر وجود دارد. 

فرانشیز ۱۰ درصد چیست؟

فرانشیز ۱۰ درصد یعنی در زمان پرداخت خسارت، شرکت بیمه تنها ۹۰ درصد مبلغ خسارت را پرداخت می‌کند و ۱۰ درصد باقی‌مانده بر عهده خود بیمه‌گزار است. این نوع فرانشیز معمولاً به‌صورت درصدی از کل خسارت محاسبه می‌شود و هدف آن، کاهش ریسک‌های جزئی و جلوگیری از پرداخت‌های مکرر و کم‌ارزش توسط شرکت بیمه است.

نکات مهم درباره فرانشیز ۱۰ درصد:

• این نوع فرانشیز در اغلب بیمه‌نامه‌های خودرو و درمان کاربرد دارد.
• مبلغ فرانشیز با افزایش خسارت، افزایش می‌یابد.
• بیمه‌گزار باید پیش از خرید بیمه‌نامه، از میزان دقیق فرانشیز مطلع باشد.
• پرداخت فرانشیز توسط بیمه‌گزار الزامی است و شرط دریافت باقی خسارت است. 

بیشتر بدانید: اصول و قوانین بیمه چیست؟

کاربرد فرانشیز بیمه چیست؟

اگر شما هم بیمه‌نامه‌ای دارید، حتما با بخشی به نام فرانشیز بیمه روبه‌رو شدید. این بخش تأثیر مستقیمی بر میزان پرداختی شما در زمان خسارت دارد و می‌تواند مزایای مختلفی برایتان به همراه داشته باشد، به‌ویژه اگر بدانید چطور از آن به‌درستی استفاده کنید.

کاهش حق بیمه:

با پذیرش فرانشیز بیشتر، مبلغ حق بیمه‌ای که شما پرداخت می‌کنید کاهش می‌یابد، چون بخشی از ریسک را خودتان بر عهده گرفتید.

کاهش مراجعات غیرضروری به بیمه:

زمانی که شما مسئول بخشی از خسارت باشید، تنها در مواقع ضروری به بیمه مراجعه می‌کنید و از طرح خسارت‌های جزئی صرف‌نظر می‌شود.

جلوگیری از سوء‌استفاده:

فرانشیز باعث می‌شود تا افراد برای دریافت خسارت‌های غیرواقعی اقدام نکنند، چون همیشه بخشی از پرداخت بر عهده خودشان است.

بهبود مدیریت مالی بیمه‌گر:

فرانشیز به شرکت‌های بیمه کمک می‌کند منابع مالی خود را صرف خسارت‌های مهم و اساسی کنند، نه هزینه‌های کوچک و پراکنده.

تشویق به مراقبت بیشتر:

وقتی بدانید که در صورت خسارت باید مبلغی را خودتان بپردازید، با دقت بیشتری از اموال یا سلامتتان مراقبت خواهید کرد.

سوالات متداول

در هنگام بررسی مفاهیم بیمه، ممکن است برای شما هم سوالات زیادی درباره فرانشیز، نحوه محاسبه آن و تأثیرش بر پرداخت خسارت پیش بیاید. در این بخش به رایج‌ترین سوالاتی که ذهن بسیاری از بیمه‌گزاران را درگیر می‌کند، پاسخ می‌دهیم تا بتوانید با اطمینان بیشتری بیمه‌نامه خود را مدیریت کنید.